Wat is het instrument?
Een lokale grondenbank wordt ingezet wanneer het nodig is om de bestaande eigendoms- of gebruikstoestand in een gebied aan te passen om de doelstellingen van het landinrichtingsproject te kunnen realiseren. De Vlaamse grondenbank kan een vergoeding toekennen aan eigenaars en/of gebruikers om de werking van een lokale grondenbank te ondersteunen.
De vergoedingen bij lokale grondenbanken bestaan uit:
- een vergoeding voor eigenaars: er kan een extra vergoeding bovenop de verkoopprijs worden gegeven aan eigenaars die hun gronden aan de Vlaamse grondenbank verkopen;
- een vergoeding voor gebruikers: voor het stopzetten van het gebruik kan een gebruiker een extra vergoeding krijgen, bovenop de wettelijke vergoeding voor het beëindigen van het gebruik;
- de pachtaanvaardingsvergoeding: eigenaars ontvangen een vergoeding om een nieuwe pachter op hun gronden te aanvaarden.
Wat is het doel?
- Door de oprichting van een lokale grondenbank kan de nodige grond binnen het projectgebied verworven en vrij gemaakt worden van gebruik. De vergoeding stimuleert eigenaars en gebruikers om hun grond vrij te maken.
- Getroffen gebruikers en eigenaars worden gecompenseerd met grond uit de grondenbank buiten het projectgebied.
Wat zijn de voorwaarden om het instrument in te zetten?
- De aanpassing van de bestaande eigendoms- of gebruikstoestand van de grond is noodzakelijk om een landinrichtingsproject, plan, project of programma te realiseren.
- De wijziging van de eigendoms- en gebruikstoestand is alleen mogelijk als de eigenaars en de gebruikers instemmen met de wijziging.
Welke procedure wordt gevolgd?
Voor het inzetten van het instrument
Het instrument vergoedingen bij lokale grondenbanken kan alleen ingezet worden als het opgenomen is in een landinrichtingsplan of in een inrichtingsnota. Het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota bevat o.a.:
- het gebied waar het instrument wordt toegepast
- een afweging van de mogelijke instrumenten
- de motivering waarom een instrument wordt toegepast
- een uitvoeringsprogramma
- een financieringsplan
De VLM geeft advies over de ontwerp inrichtingsnota van een Vlaamse initiatiefnemer, en keurt de inrichtingsnota goed wanneer een provincie of een gemeente de initiatiefnemer is.
De vergoedingen bij lokale grondenbanken worden toegepast na de vaststelling van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota.
Voor de uitvoering van het instrument
De uitvoering start bij de inwerkingtreding van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota; dit is veertien dagen na de bekendmaking door de VLM van het besluit tot vaststelling van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota in het Belgisch Staatsblad.
De
overeenkomst lokale grondenbank, die na de vaststelling van het
landinrichtingsplan of de inrichtingsnota tussen de Vlaamse grondenbank en een administratieve overheid van het Vlaamse
Gewest wordt gesloten, bevat minstens de voorwaarden en de termijnen waarin de
vergoedingen worden toegekend.
Wat zou een alternatief zijn voor het instrument?
- Een gedwongen onteigening of een lokale grondenbank zonder bijkomende vergoedingen kan een alternatief zijn voor het instrument vergoedingen bij lokale grondenbanken.
- De instrumenten vrijwillige bedrijfsverplaatsing, vrijwillige bedrijfsbeëindiging of vrijwillige bedrijfsreconversie kunnen aanvullend ingezet worden naast het instrument vergoedingen bij lokale grondenbanken. Dat kan als er niet genoeg ruilgronden kunnen verworven worden voor de getroffen eigenaars en gebruikers, of als de impact op de landbouwsector zeer groot is.
Welke voordelen heeft het instrument?
- De vergoeding is een stimulans voor gebruikers en eigenaars om de gronde binnen het projectgebied vrijwillig vrij te maken voor verwerving of gebruik.
- Door het aanbieden van bijkomende vergoedingen wordt vermeden dat eigenaars en gebruikers een gedwongen onteigening afwachten.
- De vrijwilligheid zorgt voor een groter draagvlak voor het instrument in vergelijking met een onteigening.
Waar moet u rekening mee houden?
Er
zijn meer middelen nodig dan bij een lokale grondenbank zonder
vergoedingen.
Hoe verloopt de financiering?
De overheid die het initiatief neemt, staat in voor de financiering van de vergoedingen en de eventuele aankoopprijs.
Wat de bedragen van de vergoedingen voor eigenaars, gebruikers en pachtaanvaardingsvergoeding betreft:
- bedraagt de vergoeding voor eigenaars maximaal 20% van de venale waarde;
- bedraagt de vergoeding voor gebruikers maximaal 2000 euro per ha (het maximum bedrag kan geïndexeerd worden);
- bedraagt de pachtaanvaardingsvergoeding maximaal 20% van de venale waarde.
Bij de inzet van het instrument vergoedingen bij lokale grondenbanken via de opmaak van een landinrichtingsproject, is een subsidie van het Vlaamse Gewest mogelijk van maximaal 50% van de bijkomende vergoedingen. Dat is het geval als de activiteit die aanleiding geeft tot de vergoedingen voor lokale grondenbanken, uitgevoerd wordt door een provincie, gemeente of publiekrechtelijke rechtspersoon.
De instantie waarmee de overeenkomst lokale grondenbank wordt gesloten, staat in voor de kosten die voortvloeien uit het verwerven, vervreemden en administratief beheren van de onroerende goederen. Het kan daarbij om bijvoorbeeld de aktekosten gaan, en de vergoedingen die overeenkomstig de bepalingen van de overeenkomst geregeld werden.
Wie in de VLM kan u verder helpen?
U kan ons
contacteren via landinrichting@vlm.be.