Het Open Ruimte Platform is sinds 2014 actief. Verschillende administraties, het middenveld en kennisinstellingen bundelen er hun kennis. Ook lokale actoren, bedrijven, burgerinitiatieven, … iedereen kan een bijdrage leveren.
Het doel? Samen de aanpak versnellen om openruimtedoelen te realiseren op het vlak van water en bodem, natuur en bos, biodiversiteit, voedsel, klimaat, landschap en een gezonde leefomgeving.
Hoe? Binnen 'programma's werken ze op verschillende plaatsen tegelijk aan thematische uitdagingen.
Historiek
Het Open Ruimte Offensief
In 2013 werkte VLM in samenwerking met Architecture Workroom Brussels en Bovenbouw Architectuur een toekomstverkenning uit voor de Vlaamse open ruimte. Het resultaat daarvan was Het Open Ruimte Offensief, bestaande uit zes mogelijke toekomstvisies voor de open ruimte. De verschillende toekomstvisies werden gepresenteerd op zes retabels tijdens het seminar naar aanleiding van 25 jaar VLM op 6 december 2013. Die dag ging VLM in gesprek met verschillende partners: vertegenwoordigers van Boerenbond, Minaraad en de Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP), maar ook minder voor de hand liggende gesprekspartners zoals Stedenbeleid en Team Vlaams Bouwmeester. Daaruit bleek dat de interesse groot is bij alle partners om in te zetten op de inrichting van gebieden vanuit het standpunt van de open ruimte.
Die uitgebreide groep partners zit nu samen binnen het Open Ruimte Platform.
Het Open Ruimte Platform
Het Open Ruimte Platform zette een
leertraject en een testtraject op waarin
- de voorgestelde toekomstvisies getest werden;
- ervaring van experten, nieuwe actoren en innovatieve trajecten werden samen gebracht om van elkaar te leren.
Operatie Open Ruimte
Operatie Open Ruimte is een tussentijds resultaat van het traject Open Ruimte Platform. De open ruimte staat voor vele uitdagingen, zoals klimaatverandering, waterkwaliteit, voedselproductie, hernieuwbare energie, biodiversiteit, ... Om die complexe uitdagingen het hoofd te bieden, is een handelingsperspectief nodig. De publicatie 'Operatie Open Ruimte' voert een pleidooi voor een actieve en geïntegreerde programmawerking voor de open ruimte in Vlaanderen. Die programmawerking laat toe terugkerende opgaven aan te pakken op schaal van heel Vlaanderen.
Lancering programma Water-Land-Schap
Water-Land-Schap werd gelanceerd in 2017, en valt onder de toekomstvisie 'Smarter Agro', die als doel heeft de spanning tussen intensieve landbouw en water ombuigen tot een samenwerking voor een nieuw landschap'. Het programma wil de dringende noden rond waterbeheer in landbouwgebieden in de kaart brengen en aanpakken samen met landbouwers, grondeigenaars, lokale besturen en waterbeheerders.
Verkenning programma
Voedsel+Land+Schap
De open ruimte in Vlaanderen staat onder druk. De beschikbare open ruimte wordt steeds schaarser, terwijl er de verwachtingen evenredig toenemen. We willen een kwaliteitsvolle open ruimte met plaats voor bijvoorbeeld waterberging, biodiversiteit, recreatie en voedselproductie. Via het programma Voedsel+Land+Schap willen we die ambities geïntegreerd aanpakken.
De Open Ruimte Beweging
De Open Ruimte Beweging werd opgericht in 2018, en streeft naar een breed gekend en maatschappelijk gedragen aanpak voor de open ruimte in Vlaanderen. De bedoeling is om nieuwe partnerschappen te sluiten en nieuwe methodes te ontwikkelen om de uitdagingen voor de open ruimte actief aan te pakken op het terrein. De Open Ruimte Beweging werkt aanvullend op bestaande organisaties, en wil de kennis uit bestaande initiatieven actief bundelen, uitwisselen en versterken.
In mei en juni 2018, vonden provinciale werktafels plaats. Met deze werktafels gingen we op zoek naar de urgente terugkerende open
ruimte vraagstukken in Vlaanderen waarbij een gezamenlijke aanpak ervan een
versnelling kan inzetten in de concrete uitvoering op terrein. Bekijk hier het verslag.
De Open Ruimte Werken
Van een kennisnetwerk evolueren we naar een uitvoeringsmachine. In deze fase worden de concrete programma's uitgevoerd op het terrein.
De ondersteunende partners van het ORP schreven de ‘
Open Ruimte Werken’, een essay met zes WERK-punten. Die werpen een terugblik op de ervaringen van de voorbije jaren en formuleren een kritische vooruitblik op de programmawerking als werkwijze voor het Vlaamse openruimtebeleid in de komende jaren. Het engagement van de programmateams en het concrete werk op het terrein tot op vandaag worden in dit essay gedocumenteerd.