Het recht van voorkoop ruimtelijke ordening heeft als doel bij te dragen tot de realisatie van de ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Wettelijke basis
- Het recht van voorkoop ruimtelijke ordening is geregeld in de gecoördineerde decreten Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (art. 2.4.1. en 2.4.2.).
- Verder bepalen de ruimtelijke uitvoeringsplannen specifiek waar dit recht geldt.
- De wetteksten kan u raadplegen op de website van de Vlaamse Codex.
Begunstigden
Wie de begunstigde is, wordt telkens aangegeven in het ruimtelijk uitvoeringsplan waarin het voorkooprecht is ingeschreven. Het recht van voorkoop kan toekomen aan:
- het Vlaams gewest;
- de provincie;
- de gemeente of een intercommunale
- de instellingen die ressorteren onder het Vlaamse Gewest, de provincies en de gemeenten, alsook de vennootschappen die een erkenning hebben van die instellingen of besturen
Elk definitief vastgesteld ruimtelijk uitvoeringsplan bepaalt de zones waar het voorkooprecht geldt en bepaalt voor elk van die zones welk bestuur, intercommunale, instelling of erkende vennootschap begunstigd is met het voorkooprecht. Als meerdere instanties begunstigd worden, bepaalt het ruimtelijk uitvoeringsplan een rangorde.
Bevoorrechte kopers
Naast de algemene uitzonderingsbepalingen die gelden voor alle Vlaamse decretale rechten van voorkoop en die worden uiteengezet in de rubriek ' Uitzonderingen' , geldt het recht van voorkoop Ruimtelijke Ordening nietbij:
- verkoop van het goed aan een personenvennootschap waarvan de werkende vennoten of de vennoten die ten minste drie vierde van het kapitaal bezitten, in eenzelfde betrekking van bloedverwantschap, aanverwantschap of samenwoning staan tot de verkoper als vermeld onder artikel 8, 1°, van het decreet van 25 mei 2007 houdende de harmonisering van de procedures van voorkooprechten;
- verkoop van loten in een verkaveling vergund na de inwerkingtreding van het ruimtelijk uitvoeringsplan, voor zover de verkavelingsvergunning werd aangevraagd door het Vlaamse Gewest, een provincie, een gemeente, een intercommunale, een instelling die ressorteert onder het Vlaamse Gewest, de provincie of de gemeente, of een vennootschap die een erkenning heeft van dergelijke instelling of bestuur (artikel 2.4.2.)
Toepassingsgebied
Het voorkooprecht kan alleen van toepassing zijn op onroerende goederen gelegen in die zones die in een definitief vastgesteld ruimtelijk uitvoeringsplan worden aangeduid als zones waar het voorkooprecht geldt. De eigenaars van de goederen, gelegen binnen de omtrek van de zones waar het voorkooprecht kan gelden, worden ten laatste op de dag van de inwerkingtreding van het uitvoeringsplan, bij aangetekend schrijven in hun woonplaats op de hoogte gesteld van dit feit. Dat gebeurt op basis van de kadastrale gegevens. De brief vermeldt de adressen van de instantie of instanties die moeten aangeschreven worden voor een eventueel aanbod van het voorkooprecht.
Het recht van voorkoop is niet van toepassing op goederen die het voorwerp zijn van een handelshuurovereenkomst die afgesloten werd vóór 1 mei 2000.
Opgelet: het voorkooprecht is enkel van toepassing als het perceel opgenomen is in het themabestand. Dit kan nagegaan worden via het e-voorkooploket.