De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) heeft in de periode 2018 - 2020 in samenwerking met de gemeente Bornem, een landinrichtingsplan opgemaakt voor het valleigebied van de Sint-Jansveldbeek. De Sint-Jansveldbeek is een waterloop die ontspringt in Hoogheide nabij de deelgemeente Branst en aan de kil van Mariekerke uitmondt in de Schelde. In het landinrichtingsplan wordt een reeks van maatregelen voorgesteld die passen binnen een integrale visie rond inrichting en beheer van dit valleigebied. We zetten met dit plan in op het verbinden van erfgoed, natuur en landschap, landbouw en klimaatrobuuste inrichting van waterlopen
Door dit samenwerkingsverband wordt 1,25 miljoen euro geïnvesteerd worden in de kwaliteit van de open ruimte in Bornem waarvan 593.000 euro landinrichtingssubsidies.
Stand van zaken
De omgevingsvergunning van de erfgoedwandeling en de omgeving Kraaihoeve zijn ingediend.
De erfgoedwandeling zet het vissersverleden van Mariekerke in de kijker. 5 juni 2024 organiseren we een infomarkt over de verschillende inrichtingen. Samen met de gemeente Bornem zijn we op zoek naar een naam voor deze wandeling. Ideeën kunnen ingediend worden op dit platform.
De omgeving van de Kraaihoeve is een beschermd landschap, bestaat uit een kenmerkende structuur die je terugvindt in het landschap. We herwaarderen de bestaande dreven en houtkanten, alsook een aantal rustpunten en zorgen voor een betere toegankelijkheid.
De inrichtingswerken aan de St-Jansveldbeek en de Wittepassenbeek, komen in een volgende fase aan de beurt.
Het landinrichtingsplan
In Mariekerke (Bornem) treffen we voorbereidingen voor de herstelmaatregelen van de Sint-Jansveldbeek als groenblauwe ader. Er wordt sterk ingezet op de ontwikkeling van de beek als een blauwgroene verbinding door het verhogen van het waterbergend vermogen en de aanleg van natuurlijke oevers, het realiseren en optimaliseren van trage verbindingen en op maatregelen die de verkeersveiligheid van fietsers en wandelaars op het oog hebben.
Erfgoedwandeling Mariekerke
De erfgoedwandeling verbindt locaties en verschillende elementen van erfgoed met elkaar. Het vissersmannetje neemt de wandelaars op sleeptouw doorheen het verhaal van de visserswereld van Mariekerke. We verbeteren de toegankelijkheid en zorgen voor meer belevingswaarde door wandelpaden en natuurlijke speelaanleidingen te voorzien.
De wandeling start aan de kerk, waar we een onthaalpunt voorzien. Je kan er draaien aan een roer en speuren naar visklinkers, die je tot aan de Kil brengen. Kijk via een doorkijkwand hoe de vissersboten binnenkwamen. Ontdek onderweg de toekomstige buitenklas en zitruimte. Hoe dit er gaat uitzien zie je hier.
Verder op weg ontdek je een visserslied aan de vismijn en kom je via de visklinkers in de boantjes terecht. Hier kan je de verschillende vissersschilden zoeken. Vervolg je weg tot aan de pastorijtuin en ontdek of jij een haringroker zou kunnen zijn. Geniet van het uitzicht van de Jol en de Schelde wanneer je je weg vervolgt tot aan de kerk.
Op die manier verbinden we heden en verleden van Mariekerke voor iedereen. De wandeling en verhaallijn kreeg vorm via een participatief traject met een aantal inwoners van Mariekerke.
De input voor de visserwandeling is in co-creatie met een plaatselijke werkgroep ontstaan in de periode 2021-2022. Voor het realiseren van de volledige wandeling zijn is er een intensieve voorbereiding aan vooraf gegaan. Wil jij mee nadenken over een leuke naam voor de wandeling? Dien dan hier een voorstel in!
Omgeving Kraaihoeve
De omgeving Kraaihoeve is een beschermd landschap met een typische vorm, opgebouwd uit kenmerkende dreven. Doorheen lopen twee beken: de Sint-Jansveldbeek en de Wittepassenbeek. De Vlaamse Landmaatschappij herwaardeert houtkanten, dreven, rustpunten en buurtwegen. We nemen verschillende maatregelen rond de vijfhoek op de zes aangeduide plaatsen.
- Op deze plek is er een mooi uitzicht op de locatie waar de Heymolen stond, met op de achtergrond de maalderij. Er komen aan de kapelboom een 2-tal rustbanken en een doorkijkwand die de molensite weergeeft rond de oorlogsperiode.
- Dit rustpunt kijkt uit over de velden waar tijdens de Tweede Wereldoorlog een vliegtuig neerstortte. We steken het huidige infobord en gedenkteken in een nieuw jasje, waardoor ze een prominentere plaats innemen. We voorzien ook twee zitbanken.
- Op deze locatie kruist de Wittepassenbeek het wandelpad. We voorzien betonnen kopmuren met de naam van de beek erop.
- Op dit punt kruist de Sint.-Jansveldbeek het wandelpad. Ook hier voorzien we betonnen kopmuren met de naam Sint-Jansveldbeek op.
- Hier voorzien we een rustpunt met een infobord en zitbanken. Rond dit plekje komen meidoornhagen.
- Op de Chemin nr. 93 vervangen we de populieren door zomereiken. Langsheen verschillende dreven voorzien we aanplantingen van hoogstambomen. Het gaat om inheemse soorten zoals zomereik, winterlinde, iep, boskers,…
Hoogheide – Branstsedreef
Op vraag van de gemeente werd onderzocht of percelen aan de Branstsedreef kunnen worden verworven voor lokale bosuitbreiding. Na verwerving werden de percelen bebost, met steun van Bosgroep Antwerpen Zuid en Regionaal Landschap Schelde en Durme. Dit project vormt een ecologische verbinding met het Nonnebos en er zal ook een recreatieve verbinding voorzien worden. Lees er meer over in dit persbericht: Vlaamse Landmaatschappij (vlm.be)
Voor het domein Hoogheide voorzien we maatregelen voor natuur- en landschapsherstel. In het brongebied van de Sint-Jansveldbeek ligt de nadruk op natte hooilanden. Populieren worden vervangen door knotwilgen om de waterhuishouding te verbeteren. Twee poelen worden gegraven als onderdeel van een netwerk langs de vallei. Op de hoger gelegen zandrug worden geknotte bomen verwijderd en de trage weg verbeterd. Het bosgebied krijgt open plekken voor vleermuizen, die een winterkolonie in de kerk van Branst hebben.
Vallei van de Sint-Jansveldbeek
De inrichtingsmaatregelen voor de vallei van de Sint-Jansveldbeek zijn gericht op het behoud en versterken van de ecologische en landschappelijke waarden, gecombineerd met grondgebonden landbouw. Het laagst gelegen deel van de vallei wordt multifunctioneel ingericht voor integraal waterbeheer en ecologische herwaardering. We houden rekening met mogelijkheden voor recreatie voor de inwoners van Mariekerke. Bij deze maatregelen is een nauwe samenwerking met de Polder Scheldeschorren-Noord en de dienst Integraal Waterbeleid van de provincie Antwerpen essentieel.
Het netwerk van buurtwegen wordt uitgebreid, opnieuw toegankelijk gemaakt en verbeterd voor meer verkeersveiligheid. Dit biedt inwoners en recreanten een veilig en aantrekkelijk wandeltraject van de Kil van Mariekerke, aansluitend op het erfgoedpad, door de vallei richting Branst.
Partners
In dit landinrichtingsplan werken we samen met de gemeente Bornem, ANB, de Vlaamse Waterweg, de Polder, de Bosgroep Antwerpen Zuid, het Regionaal Landschap Schelde en Durme, Provincie Antwerpen en Toerisme Klein-Brabant – Scheldeland, Natuurpunt en particuliere eigenaars en landbouwers.
Documenten
eindvoorstel LIP Sint-Jansveldbeek Bornem.pdf