Voorgeschiedenis De Liereman

Project: Natuurinrichtingsproject

Projecttype: Natuurinrichtingsproject

Provincie(s): Antwerpen

Gemeente(n): Oud-Turnhout; Arendonk; Ravels

December 2008: Beslissing AGNAS

In december 2008 werd via een beslissing van de Vlaamse regering in het kader van de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (AGNAS) het volgende beslist: Het westelijk en noordelijk deel ‘Oosthoven en Laks’ zal herbevestigd worden als agrarisch gebied. Hiermee wordt een landbouwgebruik bevestigd en bestendigd met ruimte voor verdere ontwikkeling. Het centrale deel tot aan de zuidelijke grens zal evolueren naar een groene bestemming, waarin natuurontwikkeling alle kansen krijgt. Het oostelijk gedeelte ‘Braekeleer’ zal ingekleurd worden als verwevingsgebied waarin natuur en landbouwgebruik naast elkaar bestaan (verweving op gebiedsniveau, scheiding op perceelsniveau). Een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) zal nodig zijn om deze beslissing mee te helpen verwezenlijken. Er werd beslist tot de opmaak van een Raamakkoord over een flankerend landbouwbeleid en natuurontwikkeling.

September 2011: Ondertekening Raamakkoord

Het raamakkoord ‘Landschap de Liereman en omgeving’ is het resultaat van een proces, dat over een periode van drie jaar groeide van discussie over overleg tot samenwerking tussen landbouw en natuur in ‘Landschap de Liereman en omgeving’. Het is een principeakkoord tussen verschillende partners, die een taak hebben in de open ruimte. De partners hebben de intentie om samen in alle openheid, dialoog en vertrouwen in het gebied te komen tot realisatie van de beslissing van de Vlaamse regering.

De tekst van het raamakkoord:

tekst van het raamakkoord

bijlage 1 bij het raamakkoord

bijlage 2 bij het raamakkoord

bijlage 3 bij het raamakkoord

Het raamakkoord werd op 19 september 2011 ondertekend door de partners van de overleggroep, minister president Kris Peeters en minister van Leefmilieu Schauvliege.

Leden van de overleggroep zijn:

Boerenbond
Algemeen boerensyndicaat
Natuurpunt vzw
Gemeente Oud-Turnhout
Gemeente Arendonk
Gemeente Ravels
Provincie Antwerpen – Landbouw
Provincie Antwerpen – Leefmilieu
Departement Landbouw en Visserij
Agentschap voor Natuur en Bos
Vlaams Landmaatschappij
Agentschap Onroerend Erfgoed
Afdeling Ruimtelijke Planning
Landelijk Vlaanderen (toetreding september 2014)
De Zwarte Specht (toetreding september 2014)

De ondertekening van het raamakkoord is te beschouwen als het mandaat aan o.m. VLM om een aantal studies uit te voeren zoals een onderzoek naar de haalbaarheid van natuurinrichting (i.s.m. ANB); een studie ecohydrologie en bodemchemie (i.s.m. ANB), een landbouwstudie en een studie naar meest geschikte instrumentenmix (zie verder).

Oktober 2011 – Infomoment voor eigenaars en jachtsector

Naar aanleiding van de ondertekening van het raamakkoord besliste VLM om een infotraject op te zetten voor 800-tal particuliere eigenaars en de jachtsector. De gemeente Oud-Turnhout zorgde voor de praktische ondersteuning.

Voor de eigenaars werd de infoavond aangevuld met een infomarkt waar specifieke vragen konden gesteld worden. De infostanden werden verzorgd door Ruimte Vlaanderen, het Agentschap voor Natuur en Bos, Onroerend Erfgoed Antwerpen en de Vlaamse Landmaatschappij.

Vanaf januari 2012 werden vertegenwoordigers van De Zwarte Specht en Landelijk Vlaanderen meegenomen in een informatief begeleidingstraject met het oog op hun toetreding tot de overleggroep in september 2014.

Mei 2012 – Landbouwstudie en studie Instrumentenmix

In mei 2012 werden de landbouwstudie en de studie instrumentenmix opgeleverd aan de overleggroep Beide studies kan u hieronder downloaden.

De landbouwstudie "Landschap de Liereman en omgeving"

De studie instrumentenmix "Landschap de Liereman en omgeving"

Juni 2012 – Infomomenten voor landbouwers, eigenaars en de jachtsector

Na de oplevering van de studies aan de overleggroep organiseerde de VLM een tweede infotraject met praktische ondersteuning van de gemeente
Oud-Turnhout.
Voor de grote groep eigenaars werd opnieuw gekozen voor een infomarkt met bijkomende stand van de bosgroep en de feitelijke Vereniging de Zwarte Specht.
Voor de jachtsector en de landbouwers werd gekozen voor een infoavond.

Presentaties voor landbouwers: Studie bodemchemie, landbouwstudie, haalbaarheid natuurinrichting

Presentatie voor eigenaars

Presentatie voor jagers 

September 2013 - januari 2014: archeologie en haalbaarheid natuurinrichting

In 2013 werd het studiewerk verder gezet. Zo werd werk gemaakt van:

Een archeologische studie, door studiebureau GATE. Deze bestaat uit 2 delen:

deel 1: doelstellingen, methodiek en resultaten van de inventarisatie
deel 2: waardering van de archeologische potentie en beleidsadvies

Het onderzoek naar de haalbaarheid natuurinrichting "De Liereman" (ANB/VLM) werd afgerond in januari 2014.

Februari 2014 – workshops en zitdagen eigenaars

Een 800-tal particuliere eigenaars van een perceel in of in de buurt van Landschap de Liereman, werden uitgenodigd op één van de drie avonden waarop een workshop werd georganiseerd. Aan de inschrijving ging een internetbevraging vooraf.

Er werd met kleine groepen gewerkt zodat elke aanwezige eigenaar de mogelijkheid kreeg om het huidige gebruik, de belangrijkste troeven en aandachtspunten van het gebied mee te geven aan VLM.

De workshops werden aangevuld met een aantal zitdagen zodat ook een individuele eigendomssituatie aan bod kon komen.

De presentatie die werd gegeven tijdens de workshops kan je hier terugvinden. Het verslag kan je hier lezen.

Juni 2014: start natuurinrichting

Op 13 juni 2014 werd door de bevoegde minister het natuurinrichtingsproject ‘De Liereman’ ingesteld. Vanaf dat moment lag de perimeter of het werkingsgebied vast, waren de vermoedelijke belanghebbenden gekend en geldt een recht van voorkoop natuurinrichting binnen dit gebied. Tegelijkertijd werden het natuurinrichtingsprojectcomité en de –commissie opgericht. Beide overlegorganen hebben onder andere een taak bij de opmaak van het projectrapport. Hierin wordt een lijst van maatregelen en uitvoeringsmodaliteiten verder uitgewerkt.

April 2016: studie landbouwbedrijfsbegeleiding

Individuele landbouwers kregen de kans bedrijfsadvies in te winnen bij een bedrijfsadviseur naar keuze. Het doel was om de deelnemende bedrijven weerbaarder en veerkrachtiger te maken. Het inrichtingsproject in De Liereman staat nog niet ver genoeg om aan elke landbouwer mee te geven wat er exact op zijn percelen staat te gebeuren. Maar er staat vast dat sommige landbouwbedrijven sterk betrokken zijn.

Daarnaast komen er nog tal van andere zaken op de landbouwers af: de programmatische aanpak stikstofdepositie (PAS), het nieuwe mest actieplan (MAP5), het Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), schommelende (wereld)marktprijzen, etc. en lopen sommige bedrijfsleiders misschien met innovatieve ideeën rond voor hun bedrijf.

Uiteindelijk werden 9 landbouwbedrijven geadviseerd tussen mei 2015 en maart 2016. Er werd geadviseerd omtrent reconversie en/of bedrijfsverplaatsing, innovatie, milieu, agrarisch natuurbeheer, enz…

2017-2020 : Projectrapport (opmaak, openbaar onderzoek en goedkeuring maatregelen)

Het projectrapport van het natuurinrichtingsproject De Liereman heeft een openbaar onderzoek ondergaan van 18 maart tot en met 16 april 2019. Het projectcomité heeft daarna over dit rapport en de resultaten van het openbaar onderzoek advies uitgebracht aan de minister. De Vlaamse regering heeft het projectrapport (met een oplijsting van inrichtingsmaatregelen en bijhorende kaartenbundel) en de financiering ervan goedgekeurd op 17 juni 2020.

2020-2023 : Opmaak uitvoeringsplannen

Sinds de goedkeuring van de oplijsting van de mogelijke inrichtingsmaatregelen en de bijhorende financiering in juni 2020 zijn de projectcommissie, het projectcomité en het secretariaat aan de slag gegaan met de uitwerking van de verschillende inrichtingsmaatregelen uit het projectrapport. Aangezien het projectgebied zeer groot (ongeveer 2.000 ha) is, gebeurt de uitvoering van de inrichtingsmaatregelen gefaseerd over verschillende deelgebieden.

Laatste update

19 maart 2024