Periode
27/06/2023 – 9/10/2023
Opdrachtgever
Afdeling Platteland en Mestbeleid van de VLM
Uitvoerders
Onderzoeks- en Voorlichtingsplatform Duurzame Bemesting
Opzet van de studie
In het akkoord tussen de landbouw-, milieu- en natuurorganisaties van 7 maart 2023 over de uitgangsprincipes van het 7de mestactieplan (MAP 7), werden de vanggewasregeling en de korting op de bemestingsnormen uit MAP 6 vervangen door een beperking op de bemestingsruimte voor werkzame stikstof op perceelsniveau.
In gebiedstype 1, gebiedstype 2 en gebiedstype 3 met respectievelijk een beperkte, middelgrote en grote afstand tot het waterkwaliteitsdoel, wordt in functie daarvan een bemestingsreductie voor de werkzame stikstof (N) als generieke maatregel opgelegd.
Nitraatgevoelige teelten krijgen bovendien grotere stikstofbemestingsreducties dan niet-nitraatgevoelige teelten. De reducties variëren van 0 tot 30% (t.o.v. de stikstofbemestingsnormen uit MAP 6 in gebiedstype 0) naargelang het teelttype en het gebiedstype. In het MAP 7-voorstel wordt gesteld dat de bemestingsreducties geheel of gedeeltelijk terugverdiend kunnen worden door het toepassen van duurzame praktijken die de nitraatresidu's in het najaar beperken en dus aanleiding geven tot minder nitraatuitspoeling naar het grond- en oppervlaktewater.
De vragen vanuit de landbouw-, milieu- en natuurorganisaties naar het Onderzoeks- en Voorlichtings-platform Duurzame bemesting waren:
- Welke duurzame praktijken kunnen bijdragen tot de hiervoor vermelde doelstelling?
- Wat is de effectiviteit, uitgedrukt in terugverdienpercentage van de bemestingsreductie, van die duurzame praktijken in het reduceren van de milieubelasting van grond- en oppervlaktewater met minerale N?
Bij deze wetenschappelijke onderbouwing werd geen rekening gehouden met de beleidscontext, conflicterende effecten, maatregelen die geen extra inspanning vereisen, administratieve last, implementatie, borging en opvolging.
Resultaten
Aan de hand van literatuurgegevens, aangevuld met expertkennis, werd voor een 25-tal landbouwpraktijken nagegaan of ze leiden tot lagere nitraatresidu's in het najaar en dus een lagere nitraatuitspoeling tijdens de winter. De ingeschatte winst in lagere nitraatresidu's werd pragmatisch vertaald naar een aanpassing van de generieke beperkingen van de stikstofbemestingsnormen met als doel de toepassing van de goede landbouwpraktijken te stimuleren.
Meer info
Wetenschappelijke nota 'Duurzame praktijken voor het terugverdienen van de bemestingsreductie'