Recht van voorkoop natuur

De verwerving is in dit geval een maatregel voor de bescherming van het natuurlijk milieu.
De onroerende goederen die verworven worden door uitoefening van het voorkooprecht in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en in de natuurreservaten en hun uitbreidingszone, worden in de regel aangewezen als Vlaams natuurreservaat, bosreservaat of domeinbos of, na gebruiksoverdracht aan een erkende terreinbeherende natuurvereniging, erkend als 'natuurreservaat.'

Wettelijke basis

Het recht van voorkoop Natuur is vastgelegd in het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (BS 10/01/1998; art. 37-40).
De uitvoeringsbepalingen werden vastgelegd in het besluit van de Vlaamse regering van 23 juli 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (BS 10/09/1998).
Wetteksten te raadplegen op de Vlaamse Codex.

Begunstigden

Er zijn twee mogelijke begunstigden van het recht van voorkoop voor natuur:

het Vlaamse Gewest heeft die dit voorkooprecht heeft overgedragen aan de Vlaamse Grondenbank
de erkende terreinbeherende natuurverenigingen voor de onroerende goederen die zij huren of in erfpacht hebben (artikel 40).
Het recht van voorkoop van de Vlaamse Grondenbank primeert op dat van de erkende terreinbeherende natuurverenigingen.

Bevoorrechte kopers

Erkende bosgroeperingen

Naast de algemene uitzonderingsbepalingen die gelden voor alle Vlaamse decretale rechten van voorkoop en die worden uiteengezet in de rubriek 'Uitzonderingen', geldt het recht van voorkoop Natuur niet bij verkoop van het goed aan leden van erkende bosgroeperingen die voor 20 januari 1998 overeenkomstig artikel 85 van het bosdecreet van 13 juni 1990 werden erkend, voor zover het bovenvermelde goed deel uitmaakt van de kadastrale percelen waarop de erkenning betrekking heeft en de koper al onroerende goederen in eigendom of mede-eigendom heeft binnen de omschrijving van de bosgroepering.

Toepassingsgebied - afbakening

De Vlaamse Grondenbank kan een recht van voorkoop hebben bij verkoop van onroerende goederen die liggen in:

het Vlaams Ecologisch Netwerk, met uitzondering van de onroerende goederen uitgesloten door de Vlaamse regering
de groen- en bosgebieden, de bosuitbreidingsgebieden en de met al deze gebieden vergelijkbare bestemmingen, aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening, gelegen binnen de speciale beschermingszones
een door de Vlaamse regering afgebakende perimeter binnen de groen- en bosgebieden en de bosuitbreidingsgebieden en de met al deze gebieden vergelijkbare bestemmingsgebieden aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening gelegen binnen het natuurverwevingsgebieden en natuurverbindingsgebieden van het Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON)
de afbakening van een natuurinrichtingsproject
de terreinen waar het agentschap het beheer heeft overgenomen met toepassing van artikel 16decies, §1 en §2 van het decreet van 9 mei 2014 tot wijziging van de regelgeving inzake natuur en bos
een zoekzone, afgebakend conform artikel 50 septies, §4, eerste lid van het decreet van 9 mei 2014 tot wijziging van de regelgeving inzake natuur en bos, ongeacht de planologische bestemming in de goedgekeurde plannen van aanleg of ruimtelijke uitvoeringsplannen. Van zodra een dergelijke zoekzone is afgebakend wordt het voorkooprecht dat conform het punt 2 bestaat, opgeheven binnen de speciale beschermingszone of –zones in kwestie.
natuurreservaten en hun uitbreidingszone, gelegen binnen de groen- en bosgebieden en de met al deze gebieden vergelijkbare bestemmingsgebieden aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening, voor zover de natuurreservaten en hun uitbreidingszone volledig gelegen zijn buiten de speciale beschermingszones.

De erkende terreinbeherende natuurverenigingen kunnen een recht van voorkoop hebben bij verkoop van onroerende goederen, die zij huren of in erfpacht hebben, die liggen in het:

Vlaams Ecologisch Netwerk
een door de Vlaamse regering afgebakende perimeter binnen de groen- en bosgebieden gelegen in het IVON
de natuurreservaten en hun uitbreidingszones
de bosreservaten
de afbakening van een natuurinrichtingsproject

Opgelet: het voorkooprecht is enkel van toepassing als het perceel opgenomen is in het themabestand. Dat kan nagegaan worden via het e-voorkooploket.