herverkaveling

Wat is het instrument?

In een herverkaveling worden verschillende stukken gronden samengevoegd, om die anders in te delen en dan bij akte opnieuw te verdelen. We onderscheiden drie soorten herverkaveling:

vrijwillige herverkaveling;
herverkaveling uit kracht van wet, al dan niet voorafgegaan door een gebruiksruil;
herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil.

Bij een vrijwillige herverkaveling voegen verschillende eigenaars en gebruikers hun gronden samen. Daarna worden de gronden anders ingedeeld en opnieuw verdeeld tussen de eigenaars en de gebruikers.

In tegenstelling tot de vrijwillige herverkaveling kan de herverkaveling uit kracht van wet opgelegd worden door de overheid, en kunnen gronden ingenomen worden voor de realisatie van maatschappelijke doelen (natuur, water, ontsluiting, trage wegen,…). Het traject van dit type herverkaveling verloopt in intensieve samenwerking met de eigenaars en gebruikers van de gronden. In een herverkaveling uit kracht van wet die in uitvoering is, kan versneld een gebruiksruil doorgevoerd worden. Daarbij wordt eerst het gebruik binnen een gebied geruild. De definitieve situatie van eigendom en gebruik wordt in een volgende fase vastgelegd.

Specifiek voor een herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil is dat deze herverkaveling ingepast wordt in een procedure van een ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP), zodat gelijktijdig ook bestemmingen kunnen aangepast worden.

Bekijk ook de video over herverkaveling op ons YouTube kanaal.

Wat is het doel?

De herschikking en de herbestemming van percelen maken een optimaler grondgebruik mogelijk maken.

Wat zijn de voorwaarden om het instrument in te zetten?

De herverkaveling moet het doel van een landinrichtingsproject of een project, plan of programma realiseren.
De herverkaveling uit kracht van wet moet ten goede komen aan het algemeen belang.

Welke procedure wordt gevolgd?

De inzet van het instrument herverkaveling wordt vastgelegd in het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota. Het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota bevatten (onder andere) het gebied waar het instrument wordt toegepast en de motivering waarom het instrument wordt toegepast.
Voor de toepassing van een herverkaveling uit kracht van wet en een herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil door een provinciebestuur of een gemeentebestuur is een machtiging van de Vlaamse Regering vereist
De vrijwillige herverkaveling kan worden toegepast na de vaststelling van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota. Het besluit tot vaststelling moet niet in het Belgisch Staatsblad bekend gemaakt worden. De vrijwillige herverkaveling wordt uitgevoerd via een overeenkomst.
De herverkaveling uit kracht van wet en de herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil kunnen toegepast worden na de vaststelling van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota, en na publicatie in het Belgisch Staatsblad van het besluit tot vaststelling.
De uitvoering van de herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil wordt ingepast in de procedure van het RUP.
De gebruiksruil kan worden toegepast na de vaststelling van het landinrichtingsplan of de inrichtingsnota. Aangezien een gebruiksruil deel uitmaakt van een herverkaveling uit kracht van wet, zijn dezelfde voorwaarden als voor de herverkaveling uit kracht van wet aan de orde.

Uitvoering

De landcommissies voeren een herverkaveling uit kracht van wet, een herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil en de gebruiksruil uit.

De VLM voert de vrijwillige herverkaveling uit.

Wat zou een alternatief zijn voor het instrument?

Grondmobiliteit kan ook gerealiseerd worden via een grondenbankwerking.

Welke voordelen heeft het instrument?

Kadastrale grenzen kunnen gemakkelijk verlegd worden.
Er kan nieuw openbaar domein gecreëerd worden.
Het instrument herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil biedt een oplossing voor het verplaatsen van slecht gelegen woonbestemmingen (slecht bereikbaar, in laag gelegen gebieden,…).

Waar moet u rekening mee houden?

Herverkaveling uit kracht van wet kan uitgevoerd worden zonder instemming van wie persoonlijke of zakelijke rechten heeft op het terrein (eigenaar, vruchtgebruiker, huurder, …); dat kan een invloed hebben op het draagvlak van het project.

De sterkte van het instrument vrijwillige herverkaveling is tegelijkertijd ook de zwakte ervan : alle eigenaars en gebruikers moeten ermee akkoord gaan.

Hoe verloopt de financiering?

De VLM rekent werkingsmiddelen aan als zij een herverkaveling uitvoert voor de realisatie van een inrichtingsnota.
Bij herverkaveling uit kracht van wet met planologische ruil compenseren eigenaars en gebruikers die percelen met een grotere waarde ontvangen, de eigenaars en gebruikers die percelen met een mindere waarde krijgen. Bij dit soort herverkaveling kan geen gebruik gemaakt worden van de planbaten- en planschaderegelingen.

Wie in de VLM kan u verder helpen?

U kan ons contacteren via landinrichting@vlm.be.