Naar een duurzaam beheerd, grensoverschrijdend landschapspark Vlaamse Duinen
Het duinen- en poldergebied tussen Duinkerke en Middelkerke - de ‘Vlaamse Duinen’ - heeft eenzelfde ecosysteem en historisch landschap met gelijklopende knelpunten en uitdagingen. Het project VEDETTE - afgerond eind 2022 - had als ambitie om de grens er letterlijk te doen vervagen door meer kansen te creëren voor mooie landschappen, waardevolle natuur en de beleving hiervan door bewoners, recreanten en toeristen. VEDETTE staat voor VErs une Destination éco-Touristique Tranfrontalière d’ Excellence “Dunes de Flandre” of in het Nederlands: voorbereiden van een grensoverschijdend landschapspark “Vlaamse duinen” tussen Duinkerke en Nieuwpoort (inclusief Schuddebeurze). Een animatiefilmpje legt het eenvoudig uit:
Ook Franck Dhersin, vice-président Région Hauts-de-France en Guido Decorte, West-Vlaams gedeputeerde vertellen over het project.
Projectgebied
Het duinen- en poldergebied tussen Duinkerke en Middelkerke - de ‘Vlaamse Duinen’. Op Vlaamse kant: Nieuwpoort, Middelkerke, Koksijde, Veurne en De Panne. Op Frans grondgebied: Bray-Dunes, Zuidkote, Leffrinkhoek en Duinkerke
Opmaak Visie 2040 voor de Vlaamse Duinen
In dialoog met eigenaars, beheerders en beleids(uit)voerders en via consultaties van doelgroepen zou de VLM samen met het Franse agentschap Agence d’Urbanisme Atlantique et Pyrénées (AGUR) een grensoverschrijdend masterplan opmaken voor de Vlaamse Duinen, via de methodiek omgevingskwaliteit (met 9 kernkwaliteiten). In de loop van het proces is de aanpak licht gewijzigd: er werd beslist om geen Masterplan op te maken, maar wel een Visie 2040. Aan de hand van 7 toekomstbeelden maakt de Visie 2040 duidelijk welke toekomst de partners voor ogen hebben voor de Vlaamse Duinen. Het document maakt een afgestemde en geïntegreerde ontwikkeling en beheer van de landschappen aan de beide zijden van de grens mogelijk in de toekomst.
De visie 2040 werd opgemaakt via 6 grensoverschrijdende ateliers.
- Atelier 1 - 17 mei 2018
Het startoverleg ging door in het Fort des Dunes te Lefferinckoucke. Doel van deze bijeenkomst was elkaar te leren kennen en samen te zoeken naar een plan van aanpak.
- Atelier 2 - 6 december 2018
Het Atelier met als onderwerp 'realiseren van ecologische verbindingen' had plaats in Nieuwpoort. De dag bestond deels uit lezingen en er werd ook in groep nagedacht over mogelijke maatregelen in concrete gebieden.
- Atelier 3 - 27 juni 2019
Voor het thema Landschap en 'esprit de lieux' kwam het grensoverschrijdend gezelschap samen in La Ferme du Nord te Zuydcote. Na een wandeling in de prachtige omgeving van La Ferme werden indrukken gedeeld en vervolgens in groep voorstellen gedaan voor de inrichting van de omgeving.
- Atelier 4 - 1 oktober 2020
Het atelier met als thema Onthaal, beleving en duurzame recreatie vond online plaats. Er werden verschillende lezingen gegeven, die simultaan vertaald werden, door:
- Sylvie Van Damme, Hogent, over "De beleving van het landschap"
- Claire Laeremans, Lama, over 'Onthaalplannen'
- Marie Spaey, Inter Environnement Wallonie (IEW), over "Ecotoerisme"
Tussen de verschillende lezingen werden de deelnemers bevraagd naar hun mening over onthaal en beleving in het projectgebied.
- Atelier 5 - 30 maart 2021
Ook het atelier over De voordelen en uitdagingen van grensoverschrijdende samenwerking ging online door. Tijdens dit webinar lieten we Jan Weverbergh, algemeen coördinator van het Grenspark Kalmthoutse Heide, aan het woord en werd de Visie 2040, in opmaak door VLM en AGUR, voorgesteld.
- Atelier 6 - 21 oktober 2021
Na lange tijd kon terug een fysieke bijeenkomst georganiseerd worden. De partners kwamen samen in het Groot Moerhof in De Panne. Tijdens een korte wandeling werd van gedachten gewisseld over de Visie 2040. Tijdens de lunch werd nagepraat over een mogelijk vervolg van het project.
Kristof Brakelaar, visual harvester, maakte een beeldverslag van de dag.
De Visie 2040 voor de Vlaamse Duinen werd voorgesteld tijdens het eindevenement van het project op 22 november 2022 in Zuydcote.
Inrichting op het terrein in natuurgebied Schuddebeurze in Middelkerke
Parallel aan het planproces is binnen het project VEDETTE inrichting op het terrein uitgevoerd op het vlak van natuur, landschap, onthaal en zachte verbindingen. Zo zijn in 2020-2021 in het natuurinrichtingsproject Schuddebeurze in Middelkerke investeringen gedaan in natuurherstel en onthaalinfrastructuur met steun van het VEDETTE-project. Een waardevol bunkercomplex is ingericht voor bezoekers, één bunker kreeg een uitkijkplatform, en er zijn enkele natuurinrichtingsmaatregelen uitgevoerd om zeldzame duingraslanden en duinheide en leefgebied voor de kamsalamander te ontwikkelen.
Ook andere partners van VEDETTE hebben natuurinrichtingsmaatregelen uitgevoerd, zoals stuifduinherstel.
Interregproject
Het project VEDETTE was een Interregproject in het programma Interreg Frankrijk - Wallonië - Vlaanderen
(As 3) beschermen en valoriseren van het milieu door een geïntegreerd beheer van grensoverschrijdende hulpbronnen
- (Strategische doelstelling S.D. 5) Ontwikkelen van het geïntegreerde en duurzame beheer van de natuurlijke hulpbronnen en van de grensoverschrijdende ecosystemen
Het had een looptijd van 4 jaar, namelijk van 1 oktober 2017 tot 30 september 2021. Het project werd verlengd tot eind 2022. Het had een budget van 3,8 miljoen euro.
Partners
- Provincie West-Vlaanderen (Coördinatie)
- Communauté Urbaine de Dunkerque (CUD, trekker communicatie)
- Agence d' Urbanisme de Dunkerque (AGUR)
- Département du Nord
- Conservatoire du Littoral
- Centre Permanent d'Initiatives pour l'Environnement (CPIE) Flandre Maritime
- Natuur en Bos (ANB)
- Vlaamse Landmaatschappij (VLM)
Geassocieerde partners:
- Réseau des Grands sites de France
- Syndicat Intercommunal des dune de Flandre (SIDF)
- Westtoer
- Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht (IWVA)
Extra info
Laatste update: 23 februari 2022