Via het project Groenhove-Vrijgeweid investeren de Vlaamse overheid en de lokale besturen in het landelijke veldgebied tussen Torhout, Zedelgem, Wingene en Oostkamp.
Wil je op verkenning met de fiets langs een deel van de realisaties uit dit inrichtingsplan? Dan stellen we jou een tocht van 27 km voor. Via Route You kan je een kaartje en een beschrijving downloaden als PDF of als gpx-bestand (voor een gps-toestel).
Stand van zaken en planning
In 2022 werden de plannen voor de inrichting van de open ruimte aan de rand van het dorp Baliebrugge (Ruddervoorde) voorgesteld aan de inwoners. Meer lees je in het persbericht. Met hun input en reacties werkten het Regionaal Landschap Houtland en Polders, de gemeente, de provincie West-Vlaanderen en de VLM de plannen bij.
In november 2023 werd het finale plan goedgekeurd door de gemeente (zie schetsontwerp onder). Nabij het kerkhof wordt er een stilteplek voorzien; het huidige speelveld, voetbalterrein en bosje worden aangevuld met een ontmoetingsplek, een natuurlijke speelzone, een hondenweide, een moutainbikeparcours, wandelpaden, een picknickplaats, zitbanken, een uitkijkplatform en een heuse waterbelevingsplek.. Verderop langs De Velddambeek worden de valleigronden ingericht. Deze inrichting is de laatste fase van het landinrichtingsproject.
(Groter bekijken? klik
hier)
In 2024 worden de technische plannen verder uitgewerkt en de nodige vergunningen aangevraagd. De uitvoering van de werken is voorzien voor 2025 en 2026.
De Provincie West-Vlaanderen zal instaan voor de klimaatrobuuste inrichting van de valleigronden.Hiervoor draagt de Vlaamse Regering een budget van 389.500 euro bij via Blue deal Relancemiddelen. Lees hierover meer in
het persbericht.
Regionaal Landschap Houtland en Polders zal de overige zaken uitvoeren, met financiering van de gemeente Oostkamp en subsidies Landinrichting.
Uitgevoerde werken
Waterproject Velddambeek Baliebrugge
De provincie West-Vlaanderen voerde in het voorjaar van 2021 het integraal waterproject Velddambeek in Baliebrugge uit. Dat dient enerzijds om de woningen in de laagste percelen langs de Vrijgeweidestraat bijkomend te beschermen tegen wateroverlast en anderzijds om de natuurverbindende functie van de Velddambeek te verbeteren. Lees er meer over in
het persbericht.
Oprittencomplex in Torhout
Er is gezorgd voor extra ruimte voor water en bos:
- er zijn 3 bufferzones aangelegd met een totale capaciteit van ca. 4000 m3. Ze vangen het water op dat bij langdurige regen van de snelweg en van de velden komt. Daarna zal het via stuwen traag naar de Regenbeek vloeien. Zo gaan we overstromingen tegen aan de oprit richting Kortrijk en verderop in Oostkamp;
de uitgegraven grond is in de lussen aan de overzijde van de snelweg uitgespreid. Met uitzondering van de bufferzones zijn de terreinen in de lussen met 30 cm opgehoogd. De opgehoogde delen zijn beplant: in het midden met een mix van elzen, iepen en berken, errond met een zoom van elzen.
Brug over de E403 in Torhout
Tot voor kort moest je op de brug Korenbloemstraat-Bergenstraat gewoon op de rijweg fietsen. Nu is er een gescheiden fietspad aan weerszijden van de rijweg. De verlichting op de brug is vernieuwd en op de aanloop naar de brug zijn fietssuggestiestroken aangebracht. De maximum toegelaten snelheid is verlaagd naar 50 km/uur. Dit alles maakt het heel wat veiliger om de E403 te kruisen.
Faunapassage in Torhout
Voor amfibieën en kleine dieren zoals marters werd in de koker onder de E403 vlakbij de Rivierbeek een verbinding tussen de vallei van de Velddambeek en Groenhovebos gemaakt. De constructie is zo ontworpen dat het risico op verstoppingen minimaal blijft bij hoge waterstanden in de Rivierbeek.
Kruispunten en landelijke wegen in Wingene
Twee kruispunten zijn heringericht om de veiligheid van de zwakke weggebruiker en het autoverkeer te verbeteren.
- Het kruispunt Ricksesteenweg-Pincestraat-Vossestraat is aangepast met o.m. verkeersgeleiders en fietssuggestiestroken, een uitwijkstrook, een voetpad, antiparkeerpaaltjes en nieuwe verkeersborden. Zo wordt het autoverkeer op de Ricksesteenweg vertraagd, zodat fietser veiliger kunnen oversteken.
- Bij het kruispunt Vannekenstraat-Vrijgeweidestraat is gezorgd voor verkeersgeleiders, fietssuggestiestroken, graszones, een uitwijkstrook en nieuwe verkeersborden. Door deze inrichting kunnen auto's en fietsers de Vannenkenstraat veiliger dwarsen.
De Pincestraat en de Vrijgeweidestraat zijn smalle landwegen die gebruikt worden door landbouwverkeer. Om de veiligheid van alle gebruikers en de bereikbaarheid van de landbouwpercelen te verbeteren, zijn uitwijkstroken aangelegd.
Groene recreatiezone langs de Groene 62 in Torhout
Tussen de Groene 62, de spoorlijn Brugge-Kortrijk en de Bruggestraat in Torhout is een natuurhoekje aangelegd met een vochtig grasland en enkele poelen. Op 5 december 2020 werden appel-, peren- en pruimenbomen aangeplant (12 in totaal). Dit gebeurde coronaproof tijdens de jaarlijkse geboorteboomactie van de stad Torhout. Er is ook een haag met 270 bessen- en frambozenstruiken. Dit natuurhoekje heeft nog wat tijd nodig om te zich ontwikkelen.
Extra bomen en houtkanten langs wegen
Ter hoogte van de Hogestraat in Ruddervoorde zijn zomereiken aangeplant. Langs de Oude Torhoutseweg in Baliebrugge zijn zwarte elzen aangeplant.
Inrichting domein Zorgvliet
In 2015-16 heeft de VLM het gemeentelijk domein Zorgvliet in Oostkamp heringericht. Een zone rond de centrale vijver werd verder open gemaakt en bijkomend afgeplagd om heischraal grasland op de oeverzones te bekomen. Een aantal elementen die herinneren aan de rijke geschiedenis van het domein werden geëvoceerd zoals de plattegrond van het voormalige kasteel, de moestuin, de historische rotonde en een aantal paden. Ter hoogte van de centrale toegangsdreef is een speelbos aangelegd met een kleinschalige parking. Het speelbos werd aangeplant bij wijze van geboorteboomactie. Het heringerichte domein werd feestelijk geopend met een dauwtrip op 16 oktober 2016.
.jpg)
.JPG)
Aanleg rustpunt Sasput
In 2016 legde de VLM een nieuwe rustpunt aan langs de landbouwweg tussen de Sasputstraat en de Vrijgeweidstraat in Oostkamp. Je kan er halt houden als wandelaar, ruiter en fietser. Niet alleen recreanten genieten van deze plek, maar ook omwonenden nemen de kans om elkaar hier te ontmoeten. De grote poel en het kunstwerk van Alain Cool verwijzen naar de verdwenen veldvijvers die in de omgeving voorkwamen. De landbouwweg werd verbeterd door de aanleg van een stuk tweesporenweg en de verbetering van de steenslagweg. Grachten werden opengemaakt en perceelstoegangen verbeterd. Vanaf het rustpunt heb je zicht op een typische witte ééndakshoeve die met subsidies landinrichting door de eigenaar werd herschilderd. Heel wat landbouwers doen in de omgeving extra inspanningen voor de akkervogels door de aanleg van vogelvoedsel-gewassen.
.jpg)
Aanleg rustpunt Callewaertsbosje
Er werd gezorgd voor een nieuwe recreatieve verbinding tussen de Roeselaarse Aardeweg en de Ricksteenweg in Zwevezele. De VLM richtte een voormalig populierenbosje van brouwerij Callewaert in als rustpunt. Het ligt op de Vrijgeweed-wandelroute van Westtoer.
Torwoud
Samen met de provincie West-Vlaanderen heeft de VLM in Groenhove (Torhout) het Torwoud als nieuwe recreatiezone ontwikkeld.
Het is een speelbos annex ontmoetingsplaats, populair bij jong en oud. Kinderen vinden er heel wat avontuurlijke spelprikkels en een natte speelzone. Die maakt deel uit van een bufferbekken dat tot 16.000 m3 water kan opvangen uit de Gaverbeek. Zo behoedt het de oostkant van Torhout tegen overstromingen. Een slingerend knuppelpad over het water, een graswandelpad rond de waterplas en een lange picknicktafel maken het geheel af.
In 2017 werden speelheuvels beplant met geboortebomen. Op
15 september 2018 werd het speelbos ingehuldigd. De naam "Torwoud" is gekozen door de inwoners van Torhout.
Landbouwers doen inspanningen voor akkervogels
In het open landschap van het Vrijgeweid kan je nog typische vogels van het landbouwgebied zien en horen, zoals veldleeuwerik, patrijs en kievit. Enkele landbouwers maaien pas na half juni of later hun grasland om deze vogels die op de grond broeden veilig hun jongen groot te laten brengen. Andere landbouwers zaaien een voedselgewas in, gemengd met bloemen. Dit zorgt voor zaden waardoor de vogels voedsel genoeg hebben om de winter door te komen. Tijdens de zomer betekent dit bovendien een gedekte tafel voor onze bijen en hommels.
Zo’n twintig landbouwers met percelen in ’t Vrijgeweid worden vergoed voor het geleverde werk en hun productieverlies. Hiervoor hebben ze een beheerovereenkomst voor 5 jaar met VLM gesloten. En met resultaat: terwijl het aantal akkervogels elders in het Vlaamse binnenland sterk daalt, houden de akkervogels van ’t Vrijgeweid stand!
En verder
- Ondergronds brengen van leidingen door IMEWO (Intercommunale Maatschappij voor Energievoorziening in West- en Oost-Vlaanderen, onderdeel van Fluvius)
- Parkbegraafplaats Baliebrugge door de gemeente Oostkamp
- Uitvoering van landschapsbedrijfsplannen door particulieren
- Aanleg van waterberging op de Ringbeek door een particulier
- Natuurlijke en landschappelijke inrichting van het bufferbekken in de Polderstraat door de Provincie West-Vlaanderen
- Nieuwe trage verbinding op provinciale wandelroute Vrijgeweed tussen het gecontroleerd overstromingsgebied op de Ringbeek aan de Polderstraat en de Ringbeekstraat in Baliebrugge
- Heropbouw verdwenen kapel langs voetweg 67 inTorhout in samenwerking met een particulier
Waar?
Het projectgebied van dit inrichtingsplan landinrichting ligt op de grens van de gemeenten Wingene en Oostkamp en de stad Torhout. Binnen het projectgebied liggen het Groenhovebos en zijn omgeving, de vallei van de Velddambeek, Baliebrugge en het Vrijgeweid. Het projectgebied ligt ten oosten van Torhout en wordt doorsneden door de E403. Ook het gemeentelijk domein Zorgvliet in Ruddervoorde is onderdeel van dit inrichtingsplan.
Juridisch kader
Het inrichtingsplan landinrichting Groenhove-Vrijgeweid is opgemaakt door de VLM in overleg met de betrokken gemeentebesturen, de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV), de provincie West-Vlaanderen en het Regionaal Landschap Houtland. De aansturing gebeurde door de planbegeleidingsgroep van het inrichtingsproject Veldgebied Jabbeke-Wingene, onderdeel van het landinrichtingsproject
Veldgebied Brugge.
- 14 september
2007: goedkeuring richtplan van het landinrichtingsproject "Veldgebied Brugge"
-
2010-2012: opmaak inrichtingsplan
- 27 juni
2012: goedkeuring inrichtingsplan
Doelen
De doelen van het project Groenhove-Vrijgeweid zijn
-
In het Groenhovebos en zijn omgeving: verdere ontsluiting voor de verschillende gebruikers; kleinschalige natuur- en landschapsmaatregelen realiseren in samenwerking met landbouwers en particulieren; een speelbos aanleggen; de verkeersveiligheid verbeteren.
-
In het Vrijgeweid: opwaarderen van bewegwijzerde wandelroute "Vrijgeweed" van Westtoer; verbetering van landbouwwegen; verbeteren van de verkeersveiligheid op landelijke wegen; waterberging op de Ringbeek realiseren; aanleg van oeverstroken langs de Velddambeek; kleinschalige landschapsmaatregelen en waterberging in samenwerking met landbouwers.
-
Op het Domein Zorgvliet: herinrichting van het domein; evocatie van erfgoedelementen, natuurwaarden versterken en en de toegankelijkheid verbeteren.
Partners
- gemeente Oostkamp,
- gemeente Wingene,
-
stad Torhout,
-
provincie West-Vlaanderen,
-
Regionaal Landschap Houtland,
-
Agentschap Wegen en Verkeer,
-
Vlaamse Milieumaatschappij,
-
Intercommunale Maatschappij voor Energie in West- en Oost-Vlaanderen (IMEWO)
Bijkomende informatie
Laatste aanpassing: augustus 2024