Beschrijving van het ruilverkavelingsproject
Oppervlakte
2.495 ha
Probleemstelling
De landbouw in het ruilverkavelingsgebied is sterk en stabiel. De melkveesector en de veredelingslandbouw zijn de belangrijkste sectoren. De grote grondbehoefte is een belangrijk knelpunt in het gebied. Goed leefbare bedrijven en een gunstige opvolgingssituatie resulteren in een grote vraag naar landbouwgronden. Het aanbod daarentegen is gering. De landbouw heeft ook nood aan structuurverbeterende maatregelen. Door de herverkaveling en een verbetering van de ontsluiting en van de waterhuishouding zijn belangrijke baten te realiseren.
Het ruilverkavelingsgebied wordt tevens gekenmerkt door hoge, actuele natuurwaarden die er echter kwalitatief en kwantitatief op achteruit gaan. Schaalvergroting en intensivering hebben tot gevolg dat de natuurwaarden, maar ook de structuurdragers van het landschap, verder aangetast worden.
Inrichtingsconcept
Om een oplossing te bieden aan deze probleemstelling is een inrichtingsconcept geformuleerd voor de uitvoering van deze ruilverkaveling.
Het concept voor de inrichting van het ruilverkavelingsgebied is een optimale landbouwinrichting met respect voor de landschappelijke hoofdstructuur. Maar buiten de beekvalleien van de Mark en de Kleine Mark, de depressies van de Bolkse beek en de Hollandse loop, de weidevogelgebieden van Polderheide en Bolk, de noordzuid-boscorridor van Wortelkolonie en de landbouwenclave met bestemming bos in het zuiden van Wortelkolonie.
Doelstellingen van de ruilverkaveling
De inrichting voor landbouw wil duurzame ontwikkelingskansen creëren voor een toekomstgerichte en leefbare landbouw. Het verbeteren van de kavelstructuur, de ontsluiting en de waterhuishouding zorgen ervoor dat de productie- en uitbatingskosten verminderen. Door duidelijkheid te scheppen over het toekomstige ruimtegebruik wordt de rechtszekerheid voor landbouwers verhoogd.
De hoge natuurwaarden in deelgebieden worden veiliggesteld en ontwikkeld door verwerving en inrichting van de natuur belangrijke gronden. Hiermee zullen oa. de instandhoudingsdoelstellingen van het deelgebied 7 “Vallei van de Boven-Mark" van het habitatrichtlijngebied BE2100020 “Heesbossen, Vallei van Marke en Merkske en Ringven met valleigronden langs de Heerlese Loop" worden gerealiseerd. Het systeem van de waterhuishouding wordt ontworpen zodat het infiltratie-kwelsysteem in de beekvalleien en depressies duurzaam functioneert en de natuurwaarden kunnen ontwikkelen.
De landschappelijke hoofdstructuur wordt veiliggesteld en ontwikkeld door de aanleg en ontwikkeling van groene landschapselementen. Hierbij krijgen oude landschapsstructuren een historisch zo correct mogelijke invulling.
Het bergen van het oppervlaktewater in de haarvaten van het slotenstelsel en het verhogen van het intern bergend vermogen van het waterlopenstelsel bevorderen de infiltatie en voorkomen wateroverlast.
De waterkwaliteit wordt verbeterd door het verhogen van het zelfreinigend vermogen van het waterlopen- en slotenstelsel door onder andere de aanleg van natuurtechnische profielen, oeverstroken en natuurzones langsheen waterlopen en open bufferbekkens ter hoogte van riooloverstorten.
De ruilverkaveling streeft naar een optimale valorisatie en ondersteuning van het recreatief potentieel. Naast het recreatief medegebruik valoriseert het ruilverkavelingsplan trage wegen en realiseert het ruilverkavelingsplan ontbrekende schakels.